Năm 1883, tình hình chính trị Việt Nam có biến động lớn. Cuối tháng 7/1883 Vua Tự Đức qua đời khiến cho triều đình Huế lúc bấy giờ lao đao và rơi vào lục đục nội bộ. Liệu rằng đây có phải là lý do Thực dân Pháp lợi dụng cơ hội để mở cuộc tấn công quyết định vào kinh đô Huế trong năm 1883?
Câu hỏi trắc nghiệm – Lợi dụng cơ hội nào Pháp đưa quân tấn công Thuận An, cửa ngõ kinh thành Huế?
A. Pháp được tăng viện binh.
B. Vua Tự Đức qua đời, nội bộ triều đình Huế lục đục.
C. Sự suy yếu của triều đình Huế.
D. Sau thất bại tại trận Cầu Giấy lần hai, Pháp củng cố lực lượng.
Đáp án đúng: B. Vua Tự Đức qua đời, nội bộ triều đình Huế lục đục.
Trả lời chi tiết: Dựa vào tình hình Việt Nam năm 1883 để tìm ra câu trả lời cho câu hỏi “Lợi dụng cơ hội nào Pháp đưa quân tấn công Thuận An, của ngõ kinh thành Huế?”
Cuối tháng 7/1883, lợi dung thời điểm vua Tự Đức mới qua đời, nội bộ triều đình đang lục đục vì tranh giành quyền kế vị, thực dân Pháp đưa quân tấn công của biển Thuận An, cửa ngõ kinh thành Huế.
Diễn biến lịch sử khi quân Pháp chiếm cửa biển Thuận An
Tóm tắt trận tấn công cửa biển Thuận An
Trận Cửa Thuận An (ngày 20/08/1883) là trận giao tranh giữa quân Pháp và nước Đại Nam một năm trước khi Chiến tranh Pháp-Thanh (tháng 08/1884 tới tháng 04/1885) bùng nổ.
Trong trận chiến này lực lượng thủy quân của Pháp dưới quyền chỉ huy của Đô đốc Amédée Courbet tấn công các pháo đài ven biển ở cửa Thuận An và chiếm đóng cửa ngỏ then chốt của kinh đô Huế.
Diễn biến trận tấn công cửa biển Thuận An
Lợi dụng triều đình lục đục khi vua Tự Đức mất, Pháp đánh thẳng vào của biển Thuận An, cửa ngõ kinh thành Huế và buộc triều Nguyễn phải đầu hàng. Khi được lệnh đánh Thuận An, chiến thuyền Pháp bấy giờ đang neo ở Vịnh Hạ Long, Bắc Kỳ liền kéo vào Huế.
Tàu Chateau – Renaud chuyển vận 2 đại đội thủy binh, một đại đội lính tập người Việt, hai đội trọng pháo do đại úy hải pháo Luce chỉ huy và 100 binh phu. Tổng cộng lực lượng Pháp có quân số khoảng 1000 lính. Ngày 16/08/1883, đoàn tàu Pháp vào đến cảng Đà Nẵng, tới ngày 18 thì thả neo ở ngoài cửa Thuận An, Huế.
Ngày 18/08/1883, Đô đốc Cuốc – bê chỉ huy chiếm các pháo đài ở cửa biển Thuận An. Đến 8 giờ sáng thì tất cả thủy quân Pháp lên đến bờ, kéo sâu vào làng và bao vây đại hải đồn Trấn Hải. Quân Việt bắn trả suốt ngày hôm đó, nhưng do vũ khí quá kém nên đến cuối ngày thì các pháo lũy phòng thủ đều bị hỏa lực Pháp phá hủy. Đến chiều tối 20/8/1883, toàn bộ cửa biển Thuận An lọt vào tay giặc.
Kết quả trận tấn công cửa biển Thuận An
Quân Pháp chiếm được cửa biển Thuận An, kinh thành Huế. Dưới sức ép quân sự của Pháp, ngày 25/08/1883, nhà Nguyễn phải chấp thuận ký hòa ước với Pháp và chấp thuận sự bảo hộ của Pháp tại Bắc Kỳ.
Tuy nhiên chiến sự vẫn tiếp diễn do các quan chủ chiến của nhà Nguyễn vẫn còn ở miền Bắc, và quân Cờ đen còn rất mạnh. Cuộc tấn công của quân Pháp vào tháng 08/883, dưới thời chính phủ Jules Ferry ở Paris, khiến cuộc chiến tranh Pháp – Thanh trở nên không thể tránh khỏi, và gieo mầm cho nổi dậy của phong trào Cần Vương tháng 07/1885.
Nghe tin Pháp tấn công cửa biển Thuận An, triều Huế xin đình chiến, kí Hiệp ước Hác – măng (1883).
Nội dung của Hiệp ước Hác-măng:
- Việt Nam đặt dưới sự “bảo hộ” của Pháp: Nam Kì là thuộc địa, Bắc Kì là đất bảo hộ, Trung Kì do triều đình quản lí. Đại diện của Pháp ở Huế trực tiếp điều khiển ở Trung Kì. Ngoại giao của Việt Nam do Pháp nắm giữ.
- Về quân sự: triều đình phải nhận các huấn luyện viên và sĩ quan chỉ huy của Pháp, phải triệt hồi binh lính từ Bắc Kì về kinh đô, Pháp được tự do đóng quân ở Bắc Kì, được toàn quyền xử trí quân Cờ Đen.
- Về kinh tế: Pháp kiểm soát toàn bộ các nguồn lợi trong nước.
Như vậy, Việt Nam đã trở thành nước thuộc địa nửa phong kiến vào năm 1883 sau khi bị quân Pháp chiếm đóng tại kinh thành Huế.
Sau hiệp ước Hác-măng, triều đình ra lệnh giải tán các phong trào kháng chiến tuy nhiên những hoạt động chống Pháp ở Bắc Kì vẫn không thể chấm dứt.
Ngày 06/06/1884, Pháp kí với triều Nguyễn Hiệp ước Pa – tơ – nốt (căn bản dựa trên Hiệp ước Hác-măng nhưng sửa chữa một số điều) nhằm xoa dịu dư luận và mua chuộc thêm những phần tử phong kiến bán nước đầu hàng.
Các câu hỏi liên quan
Trước khi thực dân Pháp tiến đánh Bắc Kỳ lần thứ nhất, nhà Nguyễn có chủ trương gì?
A. Tích cực xây dựng đại đồn Chí Hòa nhằm phòng thủ.
B. Vẫn Tiếp tục thi hành chính đối nội, đối ngoại lỗi thời.
C. Chuẩn bị kĩ lưỡng hơn về mọi mặt để chống Pháp.
D. Kêu gọi toàn dân đoàn kết kháng chiến chống Pháp.
Đáp án đúng: B
Sau Hiệp ước Hác-măng (1883), triều đình Huế có thái độ như thế nào đối với phòng trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân?
A. Ra lệnh giải tán các phong trào kháng chiến của nhân dân.
B. Ra lệnh chấm dứt các hoạt động chống Pháp ở Trung Kỳ.
C. Ra lệnh chấm dứt các hoạt động chống Pháp ở Nam Kỳ.
D. Ra lệnh chấm dứt các hoạt động chống Pháp ở Bắc Kỳ.
Đáp án đúng: A
Hy vọng với những kiến thức lịch sử Netizensvn đã cung cấp phía trên sẽ giúp các bạn tìm ra câu trả lời cho câu hỏi “Lợi dụng cơ hội nào Pháp đưa quân tấn công Thuận An, cửa ngõ kinh thành Huế?”. Chúc các bạn học tập và thi tốt!